Marrëveshja e detit me Greqinë, flet kolonel Myslim Pashaj: Pse shpërfillim të drejtat e Gjirit historik të Sarandës? Të mos bëjmë gabimet e vitit 2009

Myslim Pashaj, koloneli qe kundershtoi i pari marrëveshjen Shqipëri-Greqi për ndarjen e detit në vitin 2009, ka bërë një tjetër reagim në lidhje me debatin që është rindezur në javët e fundit, pas shpalljes së ambicies nga Greqia për t’u zgjeruar me 12 milje në detin Jon.

Në një intervistë për gazetën Panorama, koloneli i detit, siç njihet ndryshe, risjell në vëmendje gabimet e marrëveshjes se 2009-ës, që u kundërshtua nga Gjykata kushtetuese, duke theksuar se ajo nuk duhet të përsëritet edhe pas 10 vitesh. Koloneli Pashaj shpreh habinë se përse shteti shqiptar nuk e ka shpallur Gjirin e Sarandës, nga kepi i Qefalit deri në kepin e Mërteses, si gji historik, kur në anën tjetër Athina zyrtare e ka shprehur ambicien për t’u zgjeruar me 12 milje në detin Jon.

Problemet e marrëveshjes që po negociohet janë aq të shumta dhe aq skandaloze sa kurrë nuk ka ndodhur kështu në praktikën ndërkombëtare. Prandaj ngjan sikur po e harrojmë Sarandën, sepse në secilin ind të kësaj vije dhe sipërfaqeje gjejmë dhimbjen kombëtare për ujërat dhe trojet tona, për të cilat në vete jemi shpërfillës. Logjika e ujërave të brendshme, sapo t’i hedhësh një sy vijëzimit të detit në Kanalin e Korfuzit, ta përfytyron se gjiri i Sarandës është një penetrim i dukshëm i drejtimit të detit përkrah juglindjes, ku në fund është qyteti i Sarandës, i cili përbën në vetvete një gji të vogël. Gjiri i madh e ka përmbylljen e tij në vijën që nis në kepin e Qefalit dhe bashkohet me kepin e Mërteses në Ksamil.

Koloneli Pashaj tregon se marrëveshja e 2009-ës e humbiste tërësisht gjirin e madh të Sarandës dhe me këtë emër identifikonte gjirin ku mbështillet qyteti.

Kjo nuk ishte lajthitje, por një veprim qëllimor, për të mos e marrë parasysh gjirin mëmë, si hapësirë të ujërave te brendshme dhe kësisoj, matjet për ndarjen detare të kryhen ne vijën përmbyllëse të gjirit të qytetit dhe jo në vijën Kepi i Qefalit-Kepi i Mërteses. Kundërshtitë për marrëveshjen e vitit 2009 janë të shumta dhe komplekse, pro vetëm kjo që ka ndodhur me gjirin e Sarandës do të mjaftonte për ta përmbysur atë marrëveshje.

Në vitin 2009, Berisha pat deklaruar qartë (Është e papranueshme dhe sharlataneske që të kujtosh mitin). Këtu ai e kish fjalën për Sarandën. Ai sulmoi historinë dhe mitologjinë e Sarandës, legjendës së Eneas, që ishte kthyer te ky gji, që të çlodhej nga dallgëzimi i detit.

Myslim Pashaj thekson se gjiret historike deklarohen nga vetë shteti. Sipas tij, të tilla deklarime janë të njohura në praktikën ndërkombëtare. Koloneli i detit thotë se çështja e gjirit të Sarandës është diskutuar 11 vjet me parë, në kohën kur presidenti Moisiu pati thënë se nuk na pengon askush për ta deklaruar Sarandën gji historik. por teksa grupi negociator ruan konfidencialitet të plotë për pikat e marrëveshjes, ende nuk kemi dëgjuar asgjë për gjirin e Sarandës.